به زوجی که در طی یک سال اقدام برای باروری( بدون آن که از هیچ روش جلوگیری از بارداری استفاده کرده باشند)بارداری براي شان رخ نداده باشد،نازا اطلاق می شود.

در مواردی که سن خانم بالاتر از 35 سال باشد و یا سایر عوامل خطردر زوج وجود داشته باشد بررسی های نازایی پس از 6 ماه اقدام برای باروری شروع می شود،لذا افراد جوان و سالم در صورتی که از زمانی که  اقدام برای بارداری کرده اند، زیر یک سال بگذرد نیاز به درمان ندارند.

 سه عامل اختلالات تخمک گذاری، اختلالات مربوط به اسپرم و اختلالات لوله‌های رحمی(لوله فالوپ) از دلایل شایع نازایی است.

علاوه بر آن 10 تا 15 درصد از زوج‌ها که در آزمایش ها و بررسی های اولیه آن ها اختلالی یافت نمی شود،در گروه نازایی با علت ناشناخته قرار می گیرند.این گروه مانند سایر مبتلایان به نازایی از روش های کمک باروری سود می برند.

 یکی از روش های کمک باروری روش IUI است.در این روش اسپرم ها در آزمایشگاه تخصصی نازایی با استفاده از روش های استاندارد اماده می شوند و بهترین اسپرم ها از نظرایجاد باروری،در روز تخمک گذاری خانم به وی منتقل می شود. این روش به بیهوشی ،بستری در بیمارستان یا استراحت مطلق نیاز ندارد.

 در مورد موفقیت این روش درمان نازایی بايد گفت: میزان موفقیت در روش IUI،پانزده تا بيست درصد است. در این روش عمل لقاح به طور طبیعی در بدن خانم صورت می گیرد لذا نیاز است که مسیر لوله های فالوپ رحم خانم باز باشد.

 در خانم هایی که انسداد  لوله‌های رحمی به علت ابتلا قبلی به عفونت‌ها ی لگن وجود دارد و یا به علت عمل جراحی‌ و اختلالات مادرزادی لوله‌های رحمی آنها فاقد عملکرد است،IVF  پیشنهاد می شود.

سایر مواردی که IVF  کمک کننده است، عبارتند از اختلالات شدید مربوط به اسپرم،خانم ها با سنین بالا ، مبتلایان به بیماری اندومتریوزیس شدید و افرادی که به روش های قبلی درمان و IUI پاسخ نداده اند.

 در روش I.V.F با استفاده از داروهای تزریقی و خوراکی، فولیکول های تخمدان رشد یافته و  زمانی که رشد نهایی فولیکول‌ها توسط سونوگرافی تایید شد در طی یک فرآیند با استفاده ازبیهوشی در اتاق عمل بخش IVF  عمل گرفتن تخمک‌ها از تخمدان انجام می‌شود.

 تخمک‌ها در محیط آزمایشگاهی و با استفاده از تکنیک میکروانجکشن(تزریق یک اسپرم توسط سوزن به درون سیتوپلاسم تخمک) بارور می شوند. 24 ساعت بعد از تزریق علایم لقاح  بررسی می‌شود.

 2 تا 3 روز بعد ازعمل تخمک ‌گیری یعنی زمانی که جنین‌ها در مرحله  6تا 8 سلولی  هستند،  با استفاده از کاتترهای ویژه انتقال جنین به داخل فضای رحم انجام می‌شود.

در بعضی از موارد انتقال جنین 5 روز پس از تخمک گیری یعنی در مرحله بلاستوسیست که مرحله پیشرفته تری از رشد جنین است صورت می گیرد. میزان موفقیت  این روش درمانی در مراکز استاندارد  35 تا 45 درصد است.

 تعداد جنین منتقل شده بر اساس معیارهای استاندارد تعیین می شود و هدف این است که جنین ها به تعدادی منتقل شوند که میزان بارداری افزایش داشته باشد و در عین حال میزان بارداری های چند قلویی که خطر زایمان زودرس و نارس بودن را افزایش می دهند،کاهش یابد.

 در مورد زوج هایی که جنین های اضافی دارند،بايد گفت: پس از کسب رضایت ، جنین های اضافی به روش فریز یا انجماد برای سال ها نگهداری می شوند و در صورتی که خانم در سیکل اول باردار نشد می تواند از جنین های فریز در دفعات بعدی استفاده کند.

میزان موفقیت بارداری در روش انتقال جنین فریز را  40 تا 45 درصد است و هزینه درمان این روش کمتر است.

 این سوال از جانب بسیاری از بیماران مطرح می شود که آیا جنین فریز قدرت بارداری دارد؟که بايد گفت:بله .سیاست درمانی بعضی از مراکز نازایی عمدتا بر انتقال جنین فریز است.این اعتقاد وجود دارد که جنین هایی که پس از پروسه فریز و ذوب زنده می مانند و تقسیمات سلولی را از سر می گیرند از نظر کیفیت در سطح بالاتری هستند و شانس بارداری را افزایش می دهند.

 درباره پذیرش بیمه‌ها در مورد هزینه های  روش درمانی IVF  هم بايد بگويم مشکلی که اکثر خانواده ها در مورد استفاده از این روش ها دارند،هزینه درمان است و هنوز اکثر بیمه‌ها روش های درمان IVF را پوشش  نمی دهند. مشکل تهیه داروها برای خانواده‌ها وجود دارد و حمایت نکردن سازمان‌های بیمه‌ای در این روش درمانی فقط ویژه ایران نیست.

البته هزینه درمان های نازایی در ایران پایین‌تر از کشورهای خارجی است و درصدی از بیماران مراجعه کننده به ما،بیماران مقیم در کانادا، آمریکا ،و پاکستان هستند.

در پايان يادآور شوم که در بخش نازایی بیمارستان امام خمینی (ره) ساری،جدیدترین امکانات لازم دردرمان نازایی و فریز جنین وجود دارد؛هرچند محدودیت در فضای فیزیکی بخش از مشکلات بخش ناباروی اين بیمارستان است.

با توجه به اینکه علم ژنتیک در تشخیص وغربالگری اختلالات قبل از انتقال جنین ویررسی موارد ناموفق روش IVF جایگاه بسیار مهمی دارد هدف تیم درمانی این بخش،تلاش جهت گسترش فضای بخش و استفاده از متخصصین ژنتیک است.

آموزش دادن به متخصصان علاقه مند و تربیت فلوشیپ هم از برنامه ریزی های آینده افراد تیم نازایی بیمارستان امام خمینی (ره) ساری است.