شنبه 16 آذر 1392-0:14

ماندلایی که ماندنی شد

فرشته ای در لباس انسان

به بهانه خاموشی نلسون ماندلا/او لذت آزادگی و آرامش بخشش را به انسان امروز نشان داد و همین باعث شد تا امروز دنیا احساس کند که پیام آور صلح و دوستی ، کسی که در قرن خون ریزی ها و دشمنی ها و عداوت ها سیاست اخلاقی را بر اخلاق سیاسی ترجیح داد و اسطوره ای بزرگ برای تمام آزادگان و آزادمردان فارغ از رنگ ها و نژادها را به وداع می نشیند.از واشنگتن تا تهران از مسکو تا لندن همه جا و همه کس گویی سوگوارند


مازندنومه، عرفان علیزاده، کارشناس علوم سیاسی:

ما زاده شده ایم تا شکوه و بزرگی خداوندی را که در درونمان است،آشکار سازیم و این امر،همه ی انساتها را در بر میگیرد.(نلسون ماندلا)


کمتر از سه سال پیش بود ، در کلاس اندیشه سیاسی در قرن بیستم، در حوزه شخصیتهای سیاسی برجسته،قرعه فال به نام من رقم خورد تا تحقیقی در باب یکی از موثرترین و محبوب ترین شخصیتهای سیاسی اواخر قرن بیست و اوایل قرن بیست ویکم انجام دهم.


چیز زیادی نمی دانستم جز اینکه او رهبر جنبش ضد آپارتاید بود با کم حوصلگی آغاز کردم مطالعه در این زمینه را،اما هر چه می خواندم بیشتر جذب شخصیتی می شدم که چنین بزرگ بود و من چنان از وجودش غافل، سرانجام زمان ارائه تحقیق رسید و با این جمله آغاز شد:


آری او را نمی توان نام انسان نهاد،انسانی که هر روز بر گناه ناکرده یکی فریاد می کند و به جرم خطای نکرده یکی ،تنها به این دلیل که در ظن خود او را خارج شده از مسیر می داند مجازاتش می کند، انسانی که خود را سره فرض می کند و هرچه غیر تفکر خود و خود را ناسره.


پدرش عضو شورای سلطنتی مردم تمبو بود، او از زمان تولد این مقام را به ارث برده بود و ماندلا نیز قرار بود چنین مقامی را به ارث ببرد اما ماندلا پس از پدرش جانشینی او را نپذیرفت و سعی کرد تا به جایی که آرزویش را داشت برسد،او شیفته وکالت بود ، سرانجام به آرزویش رسید او و یک تن دیگر تنها وکلای سیاه پوست آفریقای جنوبی شدند.


او با حضور در کنگره ملی که خود یکی از موسسانش بود تمام توانش را بکار گرفت تا آپارتاید را از بین ببرد.او در ابتدا قائل به مبارزه بدون خشونت برای تغییر بود ، که به مدت کوتاهی به اتهام خیانت به همراه 150 تن از همفکرانش بازداشت و محاکمه شد و در نهایت حکم تبرئه گرفت،پس از آزادی با شدت بیشتری در این زمینه فعالیت کرد و تصمیم گرفت به مبارزه مسلحانه و چریکی برای از بین بردن آپارتاید روی آورد، تا اینکه برای بار دوم به زندان رفت حکم ظالمانه حبس ابد،این حکم و ایستادگیش او را لحظه به لحظه در گذار ماهها و سالها نه تنها در کشورش که در جهان مشهورتر و محبوب تر ساخت،بیست و هفت سال از تاریخ زندگیش در ارودگاههای کار اجباری که در زندان بود همراه شد با تحقیرها ، تهدیدها و سختی ها،اما  او یک تن نبود ،او یک اندیشه بود و این یعنی که هیچ گاه اندیشه در گذار ایام و تحمیل حقارتها و پلشتیها نخواهد مرد.او متن دفاعیه در آخرین دادگاهش را اینگونه به پایان برد:


«در طول زندگی‌ام خود را وقف مردم آفریقا کرده‌ام. با استیلای سفیدپوستان مبارزه کرده‌ام، و با استیلای سیاهان نیز مبارزه خواهم کرد. به دنبال آرمان جامعه‌ای آزاد و دموکراتیک که همه بتوانند در آن در توازن و با فرصت‌هایی برابر زندگی کنند بوده‌ام. این آرمان من است که امیدوارم با آن زندگی کرده و بدان دست یابم. اما اگر نیاز باشد آماده‌ام برای این آرمان بمیرم.»


ماندلا تا فوریه ۱۹۹۰ که تلاش کنگره ملی آفریقا و مبارزات بین‌المللی با شعار «نلسون ماندلا را آزاد کنید» منجر به آزادی وی شد همچنان در زندان باقی ماند. فردریک د کلرک رئیس جمهور وقت نیز همزمان دستور آزادی ماندلا، و پایان ممنوعیت فعالیت کنگره ملی آفریقا را صادر کرد.یک سال بعد وی به عنوان اولین رییس جمهور آفریقای جنوبی در انتخاباتی دموکراتیک از سوی مردم انتخاب شد. در سال 2004 از فعالیت سیاسی کناره گرفت و به مبارزه علیه ایدز و فقر روی آورد.تا آنکه در ۱۴ آذر ۱۳۹۲ برابر با ۵ دسامبر ۲۰۱۳ بدرود حیات گفت.


ماندلا پس از آزادیش انگار در چشمه آب حیات غسل تمعید داده شده بود که روحش این چنین زلال بود و عاری از کینه هایی که خصیصه بشر امروز است،به گاهی که این فرصت فراهم بود تا انتقام بگیرد از تمام ساعتها و لحظه ها و همه کسانی که بیست و هفت سال او را در رنج و مشقت قرار داده بودند،انتقام را به حق دانست اما بخشش را عظیم تر از انتقام ، او همه را بخشید چه آن زندانبانی که در تمام آن سالها تحقیر و تنبیهش کرد و چه آن قاضی که حکم ناعادلانه حبس ابد را برایش صادر کرد.


او به جامعه بشری آموخت تا ظالم را ببخشند اما ظلم را فراموش نکنند
او آموخت که مهم نیست که قشنگ باشند ، قشنگ این است که مهم باشند ، حتی برای یک نفر
او آموخت که می شود ظلم را با پوست و استخوان درک کنند و ظالم را ببخشند
او لذت آزادگی و آرامش بخشش را به انسان امروز نشان داد و همین باعث شد تا امروز دنیا احساس کند که پیام آور صلح و دوستی ، کسی که در قرن خون ریزی ها و دشمنی ها و عداوت ها سیاست اخلاقی را بر اخلاق سیاسی ترجیح داد و اسطوره ای بزرگ برای تمام آزادگان و آزادمردان فارغ از رنگ ها و نژادها را به وداع می نشیند.از واشنگتن تا تهران از مسکو تا لندن همه جا و همه کس گویی سوگوارند.


چه خوب است انسان مانند ماندلا پرواز کند، پرواز شرافتمندانه ماندلا هم اثبات دیگری بود بر اینکه این دنیا محل گذر است ، زیر دست و پا با تهمت ها و تهدید ها و تحقیر ها  همدیگر را نشانه نگیریم که عاقبت همه باید بگذریم


یادت تا ابد بر بلندای قله آزادگی و آزادمردی در کنار بزرگ رادمردان تاریخ بشر مانا خواهد بود.