جمعه 13 تير 1393-20:30

دانشگاه، نهادی عقلانی و پرسشگر

دانشگاه مازندران با حدود 8 هزار دانشجو به عنوان مهمترین واحد آموزش عالی در استان -که آئینه ی تمام نمای فخر و عزت و آبروی ماست- می تواند در کنار مباحث جدی علمی ، تاثیر بسیار مثبتی در ابعاد فرهنگی و اجتماعی داشته باشد.


 

مازندنومه؛ سرویس سیاسی، صمد علیپور: این مطلب که بعضا" تکراری است در دفاع از یاداشت محمد اصغری نوشته شده(نگاهی به کارنامه صد روزه رییس جدید دانشگاه مازندران) و به برادران انسانی و ایمانی ام آقایان دکتر اصغری -ریاست دانشگاه مازندران- و دکتر دیانی -معاون فرهنگی و اجتماعی- و نیز به همه دانشگاهیان معزز تقدیم شده است.

ما بر این باوریم که دانشگاه نمی تواند نسبت به پرورش اخلاق مدنی و بسط تفکر انتقادی، نقش و رسالتی برای خود قائل نباشد. دانشگاه نمی تواند نسبت به اهمیت آزادی بیان و اندیشه و حق اظهار نظر عنایتی نداشته باشد.

دانشگاه می داند که جویبار تولیدات و فرآورده های فکری، علمی و فرهنگی از چشمه سار حق استفاده از آزادی بیان و آرا و افکار مخالف و مختلف جاری خواهد شد.

دانشگاه می داند که می توان قرائت و چهره ای انسانی تر، دلنواز تر، شاداب تر و اخلاقی تر از دین ارائه داد.

دانشگاه می داند که ارائه برداشت های غیر عقلانی، تحجر آمیز، ظاهر گرایانه ، قشری و سختگیرانه از مذهب و دین ، آفتی جانسوز و غیر قابل جبران برای دین خواهد بود و ما را از غایت و گوهر دین حنیف و لطیف دور خواهد ساخت.

دانشگاه نهادی مدرن ، فلسفی و غیرایدئولوژیک است. دانشگاه ایستگاه گفتگو و پرسشگری و حقیقت خواهی است. دانشگاه مکان امن تضارب و تعاطی اندیشه هاست و هیچ نهادی در دانشگاه نمی تواند از حق ویژه ای برخوردار باشد.

دانشگاه محل پرورش افکار روشنگرانه و عقلانی است. دانشگاه نهادی است که با اختیار تمام و با پرهیز از انحصار و جزم اندیشی ، مسئولیت رشد عقلانیت و مدنیت را در فضایی آزاد و سالم به عهده می گیرد و نیز اخلاق مدنی و روحیه انتقادی را در درون خود و جامعه توسعه می دهد و اما جوامع دانشگاهی و علمی امروز به دلیل نبود فضای درست فرهنگی و اجتماعی، ناخواسته با مشکلی به نام فقر تفکر انتقادی و فقدان روحیه نقادی مواجه هستند.

 نیز چه زیبا گفته اند: "دستان علم و آزادی ، در دست یکدیگر است ، رشد علم در محیط غیر آزاد ، غیر ممکن است ، علم ذاتا" آزادی طلب است ، اگر علم آمد ، آزادی را با خود به ارمغان می آورد و اگر آزادی آمد ، به علم هم راه می دهد ".

" پرسشگری و شک عقلانی بخشی از تعریف نهاد دانشگاهی است. بدون این دو عنصر ، دانشگاه کارکرد واقعی خود را از دست می دهد " و از هایدگر نقل است که" پرسش ، تقوای تفکر است "

در جامعه ای که با فقر و ضعف نهاد های مدنی و غیر دولتی مواجه هستیم ، دانشگاه به عنوان یکی از خود آگاه ترین نهاد های اجتماعی می تواند جانشین و جایگزین مطلوبی باشد تا به تحقق یکی از چند رسالت راستینش که بسط تفکر انتقادی، ترویچ فرهنگ تعامل و گفتگو و تقویت فرهنگ کار گروهی و جمعی است نزدیک شود.

دانشگاه تکریم کننده تفاوت ها و تمایز ها و اختلاف آرا و عقاید است زیرا که هدف اصلی اش تحقق کرامت انسانی و رسیدن به حقیقت است.

و اما وضیعت فعلی دانشگاه های ما با این مفروضات فاصله زیادی دارد . باید تلاش شود تا دانشگاه را به جایگاه راستینش باز گردانیم . پایان دادن به نگاه های امنیتی و انضباطی، و برخورد های صغارت آمیز غیر بشری و خشونت زا و نیز خود برتربینی و خود برتر اندیشی، از آرزوها و آرمان های ما دانشگاهیان و به ویژه دانشجویان با مطالبات و خواسته های متنوع و متکثر و به حق است.

در دفاع از حق فعالیت های دموکراتیک، آزادانه و متکثرانه دانشجویان معزز در ابعاد مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و هنری از تعبیر یکی از صاحب نظران فرهنگی استفاده نمایم و اضافه کنم دانشگاهی که به لحاظ سیاسی و فرهنگی زنده نیست، به لحاظ علمی هم نمی تواند زنده باشد؛ یعنی توسعه علمی، مبتنی بر توسعه سیاسی و فرهنگی است و در واقع رشد سیاسی و فرهنگی، عوامل لازم برای توسعه علم است.

نهنگ ها در اقیانوس رشد می کنند و دانشگاه نهنگی است که در اقیانوس اجتماعی پدید می آید. پس در تکریم و تعظیم استادان دانشگاهی و به ویژه در حفظ و ابقا و جذب فرهیختگان منتقد و مومن به ارزش های انسانی و دینی که با مدد افکار و اندیشه های گران سنگ خود می توانند ما را و دانشجویان را و جامعه در حال رشد و توسعه ی ما را به دشت فراخ و مصفای اخلاق و حقیقت ، و به باغی آکنده از مدنیت و حریت دعوت نمایند، سخت و صمیمانه کوشا باشیم.

براین موضوع به این دلیل تاکید دارم که دانشگاه مازندران با حدود 8 هزار دانشجو به عنوان مهمترین واحد آموزش عالی در استان -که آئینه ی تمام نمای فخر و عزت و آبروی ماست- می تواند در کنار مباحث جدی علمی ، تاثیر بسیار مثبتی در ابعاد فرهنگی و اجتماعی داشته باشد.

بر همین اساس شایسته است با انتخاب و انتصاب مدیران خوشفکر فرهنگی، اجتماعی و علمی، زمینه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان همراه با اتخاذ سیاست های عقلانی و منبسط و نه سختگیرانه و انقباضی در محیطی آزاد و آرام فراهم آید.

موفقیت دولت محترم تدبیر و امید که به نظر می رسد در صدد گشودن عاقلانه روزنه ها و پنجره هاست از آرزو های این روز های ماست .