مازندنومه،سردبیر:28 تیرماه امسال صدمین سالروز تولد دکتر منوچهر ستوده-بزرگ مرد تاریخ،جغرافیا،ادبیات و فرهنگ و هنر ایران زمین است.

 در این روز و مصادف با تولد صد سالگی استاد ستوده،مراسم نکوداشتی برای تجلیل از تلاش‌های فراوان او در ایران‌شناسی-که نتیجه سفرها و یادداشت‌های بسیار بوده-در باغ نگارستان تهران برگزار می‌شود.

به همین مناسبت از مدتی پیش گروهی در تهران تشکیل شده که پروژه نکوداشت صدسالگی استاد را اجرا و ساماندهی می کنند.این پروژه بسیار با نکوداشت‌های دیگر متفاوت است.

در حالی که در برنامه‌های دیگر به جلسه‌ای با چند سخنرانی بسنده می‌شود، تولد منوچهر ستوده که سال‌های عمر خود را با سفر در ایران و ثبت و ضبط جزئیات مختلف جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی گذرانده و بیش از 50 جلد کتاب نوشته، به نحو دیگری برگزار می‌شود.

 رکاب‌زنی از «آستار تا استارباد» و کاشت درخت در این مسیر، صعود به قله‌های متفاوت و از جمله دماوند، سفر در مسیرهایی که سال‌ها پیش منوچهر ستوده همراه ایرج افشار و دیگر دوستانش طی کرده و نیز تهیه صد تی‌شرت با امضای 100 چهره فرهنگی، هنری و ورزشی برخی از فعالیت‌های انجام شده است.

در همین راستا به زودی بنیاد دکتر ستوده نیز از سوی کانون راهنمایان گردشگری ایران، راه اندازی می شود.

رییس هیات مدیره این کانون گفته:قرار است برای صیانت از مفاخر و مواریث فرهنگی کشور، یک بنیاد مردم‌نهاد با عنوان «بنیاد ستوده» تشکیل شود و کسانی چون منوچهر ستوده و محمود دولت آبادی و همه کسانی که در معرفی فرهنگ ایرانی نقش داشته‌اند، تجلیل شوند.

به همین بهانه،به همت این کانون چندی پیش،مسیر «آستارا تا استارباد»به یاد مجموعه ده جلدی دکتر ستوده-از آستارا تا استارباد-رکاب زده شد.

مجسمه استاد ستوده هم قرار است به صورت برنزی ساخته و در دانشگاه تهران نصب شود.یک قطعه موسیقی هم در این راستا ساخته شد.

مجسمه برنزی استاد ستوده

گفتنی است ماه گذشته دختران دانش‌آموز در رشت، بخش‌هایی از کتاب ستوده را برای شهردار این شهر خواندند.

*رکاب به یاد استاد

کتاب «از آستارا تا استارباد» شايد بااهميت‌ترين اثر منوچهر ستوده باشد که بيش از 20 سال از عمر خود را صرف سفر در اين مسير کرد و از تمام جزئيات يادداشت برداشت.

 از اين رو به مناسبت صد سالگي استاد،خردادماه گذشته اين مسير  توسط علاقه مندان دکتر ستوده،در دو فاز رکاب‌زني و در طي مسير و در نقاطي که نام شان در کتاب ذکر شده،درختي کاشته شد.

رکاب‌زنی از آستارا تا استرآباد- نزدیکی رامسر

در طي مسير،گروه در مناطقي مانند رشت با حمايت و استقبال زيادي شد و در برخي مناطق نيز مشکلاتي سر راه داشتند.

از نکات جالب اين سفر،کاشت درخت در مدرسه ايران شهر لاهيجان است که منوچهر ستوده کار معلمي خود را از آن جا آغاز کرد.

*صد تي‌شرت، صد چهره

به مناسبت صده استاد ستوده طرح صد تی شرت،صد چهره اجرا می شود که تاکنون چهره‌هايي مانند شهرام ناظري، خسرو سينايي، رخشان بني‌اعتماد، فاطمه معتمدآريا، عادل فردوسي‌پور، آيدين آغداشلو و قباد شيوا تي‌شرت‌ها را امضا کرده‌اند.

امضای شهرام ناظری- طرح 100 تی‌شرت،‌100 چهره

امضای رخشان بنی‌اعتماد و باران کوثری- طرح 100 تی‌شرت،‌100 چهره

شايان ذکر است اين تي‌شرت‌هاي با امضاي چهره‌هاي فرهنگي، هنري و ورزشي روز 28 تيرماه به نمايش گذاشته شده و سپس طي مزايده‌اي به فروش مي‌رسد تا عوايد آن صرف بنياد ستوده و امور فرهنگي آن شود.

*صعود به دماوند به یاد استاد

روزهای ۱۳ و ۱۴ تیرماه ۱۳۹۲ مصادف با روز دماوند و به مناسبت نکوداشت یکصدمین سالگرد تولد دکتر منوچهر ستوده،ایران شناس و جغرافیدان، گروهی متشکل از ۷ کوهنورد تصمیم گرفتند به قله ۵۶۷۱ متری دماوند صعود کنند.

 از این تعداد ۴ نفر به اسامی پرویز شجاعی پارسا، ناهید فارسی، علی زرین آباد و بهمن مقبل در مدت ۱۱ ساعت موفق به صعود این قله شدند.

 این گروه همچنین با کوهنوردانی که از اقصی نقاط ایران به این قله آمده بودند گفتگو و شخصیت و خدمات گران قدر دکتر منوچهر ستوده را تشریح کردند و سایر کوه نوردان با امضای خود بر روی بنر، تولد این مرد ستودنی را تبریک گفتند.

*«ره‌آورد ستوده» را یک مازندرانی گرد آوری کرد

 در بین کسانی که برای صده دکتر ستوده تلاش می کنند،نام یک مازندرانی وجود دارد؛مصطفي نوري-پژوهشگر سوادکوهی- که کتاب "ره‌آورد ستوده" را گرد آوری کرد.

او زماني که روي موضوع سفرنامه‌هاي دوره ناصرالدين شاه کار مي‌کرد، با استاد از نزديک آشنا شد و پس از آن با اجازه وي، مجموعه کارها و کتاب‌هاي استاد را برمي‌گزيند و به دائره‌المعارف مراجعه مي‌کند.

نوری در ميان کارها به دفتري در قطعي رحلي برمي‌خورد که يادداشت‌هاي منوچهر ستوده از سال 1315 بوده است؛ يادداشت‌هاي دقيق از سفرها و مشاهدات وي.

 از جمله در سفري که به مازندران داشته و به عنوان مثال به واقعه تاريخي تبعيد خوانين آن خطه در زمان رضاشاه اشاره دارد.

 همچنين در جاي ديگر منوچهر ستوده، وقايع شهريور 1320 و زمان اشغال متفقين را در تهران به خوبي منعکس کرده است.

به گفته نوری،مي‌توان گفت منوچهر ستوده در شناساندن جغرافياي ايران بي‌بديل است. بعد از افرادي که جسته و گريخته به يادداشت ‌نويسي مي‌پرداختند، وي يکي از کامل‌ترين يادداشت‌ها را درباره ايران نوشته است.
 
آغاز این کتاب زندگی‌نامه‌ی خودنوشت دکتر ستوده است که به خواهش نوری نوشته شد و حاوی اطلاعات ذی‌قیمتی از زندگی و دوستان اوست.

در ادامه پس از قصیده‌ی معروف "کیست که پیغام من به شهر شروان ببرد" روز و ساعت تحویل آفتاب به برج حمل در خلال سال‌های 1311 تا 1315 را نگاشته است.

در بخش بعدی ستوده به شرح گردش‌های خود در کوه‌های تهران که عمدتا در آخر هفته‌ها صورت می‌پذیرفت، می‌پردازد.

فصل دوم هم به یادداشت‌ها ستوده در سال 1320 اختصاص دارد.

در بخش پایانی این فصل تلاش شد "دانستنی‌های مفید" ارائه شود؛ از آثار تاریخی لاهیجان و اطلاعاتی راجع به شیر و خورشید گرفته تا شرحی راجع به اماکن تاریخی ایران و مقایسه اوزان.

*ويژه های مازندنومه

به پاس چند دهه خدمات فرهنگی دکتر منوچهر ستوده،پایگاه خبری-تحلیلی مازندنومه اواخر این هفته مطالبی را ويژه نکوداشت این ایران شناس بزرگ-انتشار خواهد داد.