صدف زبرا گونه‌اي مهاجم است كه با هجوم گروهي خود اكوسيستم دريايي و آبراههاي اقتصادي را از بين مي برد. زيستگاه اصلي آن آب‌هاي شيرين سواحل غربي درياي سياه و شمال شرقي درياي خزر است. اين صدف كه به دليل نوع حيات خود آسيب زيادي به اكوسيستم آبي وارد مي‌كند در حال گسترش به سوي سواحل شمالي كشور است.
«حميد ذاكري» كارشناس محيط‌زيست در مورد زبرا مي‌گويد: «غذاي اصلي اين صدف‌ها پلانكتون است كه به دليل زندگي گروهي و پرشمار خود، ميزان مصرف آنها بالاست. در هر ناحيه كه اين صد‌ف‌ها زندگي مي‌كند به سرعت تعداد پلانكتون‌ها كاهش مي‌يابد.»
وي مي‌افزايد: «كاهش پلانكتون به عنوان نخستين حلقه زنجيره غذايي دريا باعث به وجود آمدن مشكلات حياتي براي ماهياني است كه پلانكتون مصرف مي‌كنند. علاوه بر آن از بين رفتن پلانكتون‌ها باعث شفاف شدن آب و رشد سريع گونه‌هاي گياهي در بستر دريا مي‌شود.»
به گفته ذاكري، با به خطر افتادن گونه‌هاي غذايي در محل زندگي اين صدف‌ها و رشد بي‌رويه گياهان دريايي اكسيژن موجود در آب كاهش يافته و ديگر گونه‌هاي جانوري را در معرض تهديد قرار مي‌دهد.
سكوهاي جذب آب شيلات در شمال ايران نيز از گزند اين صدف‌ها در امان نبوده‌اند.
ذاكري مي‌گويد: «مكانيسم تكثير سريع و حالت چسبندگي آنها باعث انسداد لوله‌هاي جذب آب شيلات گرديده است. آنها با چسبيدن به لوله باعث قطع جريان آب در اين لوله‌ها مي‌شوند و اين امر باعث بروز مشكلات جدي در اين صنعت شده است.»
آسيب ديگري كه اين صدف‌ها به اكوسيستم وارد مي‌سازند امكان صيد بي‌رويه براي صيادان است. شفافيت آب به واسطه از بين رفتن پلانكتون‌ها باعث ديده شدن ماهي‌ها و صيد بي‌رويه آنهاست. به عنوان نمونه هجوم اين گونه سخت‌پوست به آب‌هاي ايرلند اقتصاد آبي آنها را مختل كرده است. به طوري كه قايق‌ها به راحتي نمي‌توانند در آب حركت كنند و در بسياري از آب‌هاي شمالي ايرلند، علايم هشداردهنده نصب شده است كه قايق‌ها در آن محل تردد نكنند.
انتقال اين‌گونه از محلي به محل ديگر توسط پره‌هاي قايق و كف آنها صورت مي‌گيرد. آنها با چسبيدن به ته قايق به محل تخم‌ريزي ماهي‌ها مي‌روند و با هجوم گروهي تخم‌ها را مي‌بلعند.
اين گونه مهاجم علاوه بر تخريب زيستگاه بزرگ‌ترين خطر براي تنوع زيستي بومي محسوب مي‌شود. تغيير ساختار جمعيتي ماهي‌ها در سواحل شمال شرقي خزر و آب‌هاي ايرلند گواه اين ماجراست.
ذاكري، در خصوص ادامه روند حركت زبراها در آب‌هاي خزر مي‌گويد: «وجود مهاجمي مانند آزولا در سواحل غربي و صدف زبرا در آب‌هاي شرقي خزر تهديد جدي براي اكوسيستم غني خزر شده است كه اگر راهكاري براي مقابله با آن انديشيده نشود ظرف مدت 10 سال آينده اكوسيستم اين مناطق به كلي از بين مي‌رود. اين در حالي است كه هنوز تاكنون رقيب جدي و طبيعي براي اين گونه‌ها شناسايي نشده است.» (chn)