شمال ايران علاوه بر داشتن آب و هوايي معتدل و مرطوب، محيطي مناسب براي كشت و تكثير انواع گياهان بومي و غير بومي است.

اقليم وخاك مناسب اين بخش ازكشور، شرايط مساعدي فراهم آورد تا مجموعه‌اي عظيم از گياهان براي ايجاد باغ گياه‌شناسي و انجام دادن آزمايش‌هاي مختلف احداث شود.

باغ گياه شناسي نوشهر كه به وسعت ‪ ۳۴/۵‬هكتار در سال ‪ ۱۳۳۵‬با تلاش مرحوم حبيب‌الله ثابتي تاسيس شد ، از مهم‌ترين مراكز تحقيقات گياهي كشور محسوب مي‌شود.

رييس ايستگاه تحقيقات جنگل و مرتع و باغ گياه شناسي نوشهر در اين‌باره گفت: اين مجموعه يكي از قديمي‌ترين باغ‌هاي گياه‌شناسي كشور محسوب مي‌شود كه در ابتدا به نام "آربوتوم"(دارباغ) معروف بود.

" اسماعيل شهسواري " افزود : هدف اوليه احداث اين مكان، آموزش موقت و تحقيقات بنيادي در گياه‌شناسي بود.

وي اظهار داشت : انتقال گونه‌هاي جنگلي بومي و غير بومي، ايجاد كلكسيون هاي مختلف و توده‌هاي آزمايشي از گونه‌هاي مختلف با فرم‌هاي زينتي متنوع از نخستين كارهاي صورت گرفته در هر باغ گياه‌شناسي است.

وي اضافه كرد : به همين دليل ، به مرور زمان و در طي سال‌هاي گذشته، در عرصه‌اي به مساحت هشت تا ‪ ۱۰‬هكتار، آربوتوم(دارباغ) ايجاد شد.

به گفته شهسواري ، برخي از گونه‌هاي كاشته شده به دليل ناسازگاري ازبين رفتند و هم اكنون ‪ ۴۵۰‬گونه چوبي درختي و درختچه‌اي در ‪۷۳‬قطعه وجود دارد.

رييس باغ گياه شناسي نوشهر افزود: وجود گونه‌هاي شاخصي همچون دارتالاب ، درخت لاله، بلوط چوب پنبه‌اي، توت آمريكايي، توت كاغذي، عنبر سائل، ژينكگو، تونگ، آروكاريا، نوئل نقره‌اي و شبه سرو، اين مركز را ازنظر داشتن گونه‌هاي متنوع بومي و غيربومي به يك باغ گياه‌شناسي بي‌نظير درايران و برخي كشورهاي همسايه تبديل كرده است.

شهسواري تاكيد كرد : تعداد زيادي از گونه‌هاي درختي و درختچه‌اي موجود در اين باغ ارزش دارويي فراواني دارند و بسياري از متخصصان، از وجود آنها در ايران بي‌اطلاع‌اند و يا اين گياهان را از نزديك نديده‌اند.

شهسواري درباره گياه سراي باغ گياه شناسي نوشهر گفت : در هر باغ گياه شناسي، بخشي براي شناسايي گونه‌هاي بومي و غير بومي وجود دارد و به همين دليل و در هماهنگي با طرح ملي" فلورايران" درسال ‪ ۷۶‬دراين مركز، هرباريوم (گياه‌سرا) تاسيس شد.

اين مسئول افزود : هم‌اكنون در حدود ‪ ۹۰۰‬گونه‌گياهي از ‪ ۱۲۵‬تيره، به صورت ‪ ۱۲‬هزار نمونه گياهي خشك شده ، از عرصه‌هاي طبيعي مازندران و ارتفاعات دماوند تا شبه جزيره ميانكاله جمع‌آوري شده است.

وي تصريح كرد : يكي از گياهان شناسايي شده، اسپيره نوشهري است كه براي نخستين بار در جهان و ايران معرفي شده است.

شهسواري گفت: همچنين دوگونه جديد از تيره‌هاي گل مغربي و خطمي، شناسايي و براي اولين بار درايران نام برده شده است.

رييس باغ گياه شناسي نوشهر درباره طرح‌هاي در دست اجرا گفت : از سال ‪۸۳‬ دو طرح با هدف توسعه سوزني برگان شكل پذير و ايجاد بركه گياهان آبزي آغاز شد.

وي اضافه كرد: طرح توسعه سوزني برگان شكل پذير، نزديك به اتمام است و‪۵۰‬ درصد از كار احداث بركه گياهان‌آبزي انجام شده كه قرار است در اين بركه، گياهاني همچون نيلوفر آبي قرار داده شود.

شهسواري پرچين‌سازي با گياهان معطر و توسعه گياهان زينتي پايا راازديگر برنامه‌هاي اين مركز ذكر كرد و گفت : كاركنان باغ گياه شناسي نوشهر، اغلب عضو هيات علمي و صاحب مقاله و كتاب علمي هستند و هم‌اكنون ‪ ۱۵‬طرح تحقيقاتي در اين باغ در حال اجراست.

وي در ادامه بيان داشت : مقالات بر گرفته از برخي تحقيقات اين مركز، در همايش‌هاي داخلي و خارجي پذيرفته شده و راه كار جديدي را براي بخش‌هاي اجرايي خواهد بود تا از نتايج اين پژوهش‌ها استفاده كنند.

كشور ايران در حدود هشت هزار گونه گياهي دارد و در مقايسه با كل قاره اروپا كه ‪ ۱۱‬هزار و ‪ ۵۰۰‬گونه گياهي دارد، تنوع زيستي در آن بالااست.

كارشناسان امر تاكيد كردند بايد براي حفظ گونه‌هاي موجود و شناسايي گونه‌هاي ناشناخته، مراكز تحقيقاتي وعلمي فعالي دركشور ايجاد كرد.(irna)