در حالي که در دو روز گذشته افزايش قيمت برنج به بحث روز مردم تبديل شده، کارشناسان معتقدند بحراني ‏که از دو سال پيش در مورد آن هشدار داده شده اينک با بحران برنج خود را نشان داده است؛ محصولي با ‏وجود ذخاير عظيم دولتي، بهاي آن روزانه صعود مي کند. چنان که برنج پاکستاني ديروز کيلوئي سه هزار و ‏پانصد تومان عرضه شد. کارشناسان معتقدند شکر و ساير اقلام غذائي هم در راه است و در روزهاي آينده ‏کمبود و گراني آن ظاهر مي شود.‏

در همين زمان کارشناسان با اشاره به بخشنامه روز گذشته گمرک که به معناي قبول افزايش قيمت برنج است ‏اظهار نظر کردند که بهاي انواعي از برنج ممکن است به کيلوئي هفت هزار تومان هم برسد و در اين حالت ‏به طور زنجيره اي بر ساير اقلام مايحتاج عمومي هم اثر خواهد گذاشت.‏

گزارش هاي داخلي حاکي است که نرخ برنج داخلي در دو ماه گذشته بيش از 100 درصد افزايش يافته، ‏‎
فريدون‎ ‎قاسمي بي بالاني، عضو هيات مديره يك شركت تعاوني توليدي برنج، ضمن بيان‎ ‎اين مطلب گفته ‏افزايش نرخ در دو ماه‏‎ ‎اخير دو برابر رشد بهاي برنج در تمام سال گذشته است.‏
‎
وي، با نابسامان و آشفته دانستن بازار كنوني برنج، اظهار داشته: "افزايش لحظه اي‎ ‎قيمت ها، امتناع ‏كشاورزان و تجار از فروش محصول خود به اميد رشد بيش تر‎ ‎قيمت ها كه موجب كاهش عرضه اين ‏محصول شده در كنار افزايش تقاضا ضمن آشفته‎ ‎كردن بازار برنج داخلي، روند روبه رشد قيمت انواع برنج ‏را نيز شدت بخشيده‎ ‎است‎.‎‏"‏

در همين حال دبير انجمن برنج كشور در گفت وگو با خبرنگار روزنامه سرمايه گفته در حال حاضر ‏معاملات كلان برنج متوقف شده و خريد و‎ ‎فروش اين محصول تنها در اوزان 50 تا 100 كيلويي انجام مي ‏شود. ‏

خبرنگاران گزارش مي دهند از چهارشنبه پيش مردم به طور بي سابقه اي به مغازه ها هجوم آوردند و‏‎ ‎تمام ‏برنج ها از هر نوعي را خريداري كردند. به اين ترتيب برنج طارم هاشمي که تا همين روزها 1900 تومان ‏فروخته مي شد، اكنون 4100 تومان معامله مي شود و برنج صدري کمي هم گران ترست.‏

‎‎در جست و جوي قرباني‎‎

عيسي کلانتري وزير کشاورزي در دولت هاي سازندگي و اصلاحات اظهار عقيده کرده "آنچه در‎ ‎اقتصاد ‏كشور روي داده است وراي اقتصاد جهاني است و نبايد با معادلات جهاني‎ ‎مسايل كشور را حل كرد. بازار ‏آشفته برنج، عرضه نامناسب، افزايش تقاضا و‎ ‎رشد سريع قيمت ها از ضعف مديريت بازرگاني دولت نشأت ‏مي گيرد و به هيچ طريق‎ ‎نمي توان مشكل اين بازار را ناشي از افزايش قيمت هاي جهاني دانست"‏‎.‎

کلانتري نشان داده که سال گذشته‏‎ ‎دولت يك ميليون و 600 هزار تن برنج وارد كشور كرده و بخش عمده اي ‏از اين‎ ‎واردات به دليل اين كه بيش از تقاضاي موجود بوده در داخل انبارها ذخيره‎ ‎شده است و ميزان برنج ‏موجود براي مصرف سه سال كشور كافي است، اما ‏‎ ‎همين برنج ذخيره شده نيز توسط دلالان احتكار شده و ‏در زمان افزايش‎ ‎تقاضا و قيمت با نرخ هايي تا سه برابر قيمت واقعي به مصرف كننده عرضه مي‎ ‎شود.‏

شجاع الدين بازرگاني معاون وزارت بازرگاني هم درباره استيضاح وزير بازرگاني گفته گراني حاصل ‏مجموعه اقدامات در حوزه سياست هاي مالي و‎ ‎پولي و نيز تصميماتي که در مجلس، دولت و حاکميت گرفته ‏مي شود. به گفته وي اينکه‏‎ ‎بياييم وزارت بازرگاني را در گراني ها به عنوان تنها مقصر بدانيم، پسنديده‎ ‎نيست ‏چرا که اين وزارتخانه در فرآيند توليد و قيمت تمام شده سهمي ندارد و‎ ‎آخرين حلقه توزيع به شمار مي آيد.‏

‏ بازرگاني ادامه داده، گراني آن چيزي است که به مردم‏‎ ‎آسيب رسانده است و ريشه هاي آن نيز بايد از سوي ‏دولت و مجلس و به صورت يک‎ ‎کار مشترک ريشه يابي شود و راهکارهاي منطقي و عملي براي آن پيدا ‏شود‎.‎

محمد شريعتمداري وزير بازرگاني دولت خاتمي كه به مدت هشت سال در اين سمت‎ ‎فعاليت داشت نيز با ‏اشاره به دلايل مطرح شده در طرح استيضاح ميركاظمي گفته يكي از علت هاي اساسي گراني و افزايش سطح ‏عمومي قيمت ها را در رشد‎ ‎غير قابل قبول نقدينگي و متناسب نبودن آن با رشد اقتصادي مي دانم و تصور‎ ‎مي ‏كنم كه وزارت بازرگاني در آخر خط تورم و گراني است؛ بنابراين اگر قرار‏‎ ‎است برخوردي انجام گيرد ‏بهترين راه، خشكاندن ريشه ها و توليدكنندگان گراني‎ ‎است.‏

به گفته وي رشد نقدينگي ناشي از بي انضباطي بودجه عمومي دولت، تخصيص نيافتن بهينه اعتبارات بانكي ‏براي رشد زود هنگام و توليد ناخالص‎ ‎داخلي از دلايل اصلي گراني است، كه در صورت پيشگيري نكردن، ‏سياست‎ ‎تنظيم بازار، واردات كالا از خارج، افزايش ميزان يارانه ها يا برخورد‏‎ ‎تعزيراتي با موضوع گراني، ‏به دليل محدوديت هايي كه هر كدام از اين عوامل با‎ ‎آن رو به رو هستند هر کدام تا حدي موثر است.‏

‎‎سياست هاي موازي‎‎

در همين زمان غلامعلي حداد‌عادل در ابتداي جلسه سه شنبه مجلس با اشـاره به خشكسالي پيش آمده براي ‏كشور، از مردم خواست بـا درك‎ ‎شـرايـط، صرفه‌جويي كنند. وي با بيان اينكه اين مشكل محدود به‏‎ ‎كشور ما ‏نيست و طبق اخباري كه در دست داريم و از مذاكره‌اي كـه با مسئولان‎ ‎برخي از كشورها در ديدارها داشته‌ايم ‏در مـنـطـقـه و در بـسياري از مناطق‎ ‎جهان خشكسالي پديد آمده و اوضاع اقليمي به هم ريخته و اين مشكل ‏جـهـاني‎ ‎شـده اســت تـصـريح كــرد: ايـن خشكسـالي پيامدهاي سنگيني خواهد داشت‎ ‎كه يكي از آنها كمبود مواد ‏غذايي مانند برنج، گندم و حبوبات است كه‏‎ ‎سبب افزايش قيمت خواهد شد و در صادرات و واردات و در ‏بازارهاي جهاني مواد‎ ‎غذايي تاثير خواهد گذاشت.‏

رييس مجلس هفتم گفت در يـك سـال گـذشـته قيمت برنج‎ ‎صادراتي برنج از كشورها سه برابر شده است. که ‏به نظر مي رسد مقصود وي برنج وارداتي بوده است. حدادعادل در عين حال از اخبار نگران کننده درباره ‏کمبود جهاني مواد غذائي هم کمک گرفت و گفت ممكن است كه خشكسالي علت ديگري نيز داشته باشد، ولي ‏به هر حال زنگ‎ ‎خطر درباره كمبود مواد غذايي در جهان به صدا درآمده، تا حدي كه دبير كل‎ ‎سازمان ملل ‏مـتـحـد خـواسـتـار تـشـكـيـل يـك نيروي ضربتي و واكنش سريع‎ ‎براي مقابله با گرسنگي و قحطي و كمبود ‏مواد غذايي در جهان شده‎ ‎است.‏

همزمان با اين مشاور رسانه اي رييس جمهور هم وارد عمل شد و در شرايطي که رييس جمهور مي گويد و ‏هوادران دولت مي نويسند که دولت ايران آمريکا را از پا درآمده و به سوي جهاني شدن مي رود گفت در ‏شرايطي هستيم كه دشمن قصد دارد ما را به لحاظ اقتصادي زمين‌گير كند و در اين اوضاع وقتي ‏مصرف‌گرايي رواج جدي يابد، كار دشمن راحت مي‌شود. ‏

وي با انتقاد از روزنامه ها و مساجد و تريبون هاي نماز جمعه که به گفته وي با نوشتن از تورم و گراني و ‏بيکاري به جامعه دلهره مي دهند و مشکلات را به رخ مي کشند اظهار داشته همان‌گونه كه الگوي سهميه‌بندي ‏بنزين توانست در مصرف سوخت موثر باشد بايد در حوزه‌هاي ديگر نيز اين رويه را به كار ببنديم.‏

دعوت به صرفه جوئي خلاف واضح سياست و تبليغاتي سه سال گذشته محمود احمدي نژاد است که با اشاره ‏به ثروتمند بودن کشور از مصرف بالاتر دفاع مي کرد و سياست انبساطي او که با وجود مخالفت اقتصاددانان ‏با اصرار پي گرفته شد چنين وضعيتي را پديد آورد.‏