تعداد بازدید: 4486

توصیه به دیگران 1

پنجشنبه 5 شهريور 1388-0:0

رضاشاه به روايت اسناد

اسنادمازندران-مجموعه سندهاي فعاليت هاي پهلوي اول در مازندران- از سوي مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر مي شود.


مجموعه «اسناد مازندران» مجموعه‌ای منتخب از اسناد مربوط به دوره‌های ششم تا دوازدهم مجلس شورای ملّی است؛ اسنادی که گوشه‌‌هایی از دوران سلطنت رضاخان را منعکس می‌کند.

 این اسناد متعلق به زمان سلطنت رضاخان در سال‌های 1304 تا 1320 خورشیدی‌ است که با توجه به مسائل گوناگونی که انعکاس می‌دهند، زوایای نهانی از تاریخ ایران را روشن می‌سازند.


با توجه به این که کتاب‌های دست اول قابل رجوع در این دوره تاریخی بسیار کم‌شمارند، این مجموعه می‌تواند مبنای بسیاری از پایان‌نامه و تحقیقات تاریخی باشد.


 تعداد اسناد این مجموعه کتاب 220 عنوان است و این مجموعه منتخب مهمترین اسناد ایالت مازندران مي باشد.

 اغلب این اسناد در زمینه مسایل قضایی و درگیری‌های میان اهالی، املاک مازندران و اداره املاک اختصاصی شاهنشاهی، املاک رضا خان در مازندران که به نام خود مصادره کرد یا با بهای نازلی از اهالی به زور خرید، شکواییه‌های اهالی مازندران، شکایت مردم از اشرار و یاغیان محلی و ... است که هریک از نظر تاریخ اجتماعی قابل اهمیت‌ دارد.

 
این اسناد بازگوکننده نحوه تجارت و روابط با روسیه، امور گمرکی و بازرگانی، معاملات دریایی و پیامدهای نوسازی در دوره پهلوی دوم در امور قضایی و عدلیه‌اند.


 در زمینه مالکیّت و تأسیس مدارس که در دوران رضا خان شکل گرفت و همچنین شکواییه از طرف متنفذین محلی نیز  این مجموعه اسناد زیادی را شامل می‌شود.


 این مجموعه اسناد از چند جهت قابل بررسی و مهم است.بايد گفت در حوزه تاریخ معاصر هیچ تحقیقی بدون سند، متقّن، قابل استناد و مدلّل نیست و به صورت کلی هر سند تاریخی ، ارزشمند و قابل استفاده است و یا حداقل به عنوان یک فیش تحقیقی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

 مجموعه اسناد مازندران از چهار جنبه اقتصادی، اجتماعی، قضایی و مسایل سیاسی ارزشمند و قابل ارزیابی است.

بازخوردهای مردم، تأسیس مدارس، نوسازی، نهادسازی و همچنین برخورد روشنفکران، روحانیون و تجّار با این نهادسازی‌ها را می‌توان در زمینه مسایل قضایی این حوزه مورد بررسی قرار داد.هم چنين‌ نحوه معیشت مردم منطقه، میزان درآمد و سطح زندگی آنها به روشنی در این اسناد قابل بررسی‌اند.

نيز مبحث مناسبات فردی و املاک -که رضا خان به زور یا به بهای اندک املاک منطقه را خریداری کرد- بحران اقتصادی حاکم اقتصاد و معیشت مردم، روابط تجاری با کشورهای همجوار، مسایل گمرکی و مالی و تشکیل بازارهای منطقه‌ای از جمله مباحث اقتصادی موجود در این مجموعه اسناد می‌باشد.


 در زمینه ابعاد اجتماعی این اسناد نیز بايدگفت: نامه‌ها، عرایض و درخواست‌های طبقات ایلات و عشایر و دیگر اقشار که نویسندگان شان از نمایندگان مجلس درخواست شغل و مساعدت مالی داشتند، به عنوان تشریح‌کننده وضعیت اجتماعی مردم در این اسناد آورده شده است که در زمینه تحقیقات اجتماعی منطقه مازندران، از اهمیت بالایی برخوردارند.

 از این اسناد می‌توان به نوع تقسیمات کشوری در آن زمان نیز پی‌برد، مانند این‌که حکّام منطقه چه کسانی بوده‌اند و مباحث نظامی و املاک اختصاصی شاهنشاهی در چه وضعیتی قرار داشته است.

 همچنین این اسناد نشانگر ناامنی‌های منطقه‌اند و ضعف حکومت مرکزی را در تدمین امنیت منطقه می‌رساند.


 این مجموعه دربردارنده منتخبی از بهترین اسناد آن دوره است که به دلیل حجم زیاد و محدوده‌ای که برای چاپ و انتشار هر اثر تعریف شده است، تنها بخشی از این اسناد چاپ و منتشر می‌شوند. اگرچه افراد همچنین می‌توانند از اطلاعات دیگر اسناد مازندران در مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی استفاده کنند.

این نخستین باری است که اسنادی در این حوزه با حجم 220 برگ سند منتشر می‌شود. این اسناد مربوط به دوره تاریخی مجلس در زمان پهلوی اول است که در حوزه تخصصی گردآوری شده و در مرحله پیش از چاپ قرار دارند.


تدوین و تنظیم این مجموعه را مصطفی نوری، پژوهشگر و محقّق حوزه تاریخ مازندران انجام داده است. این مجموعه از سوی مرکز پژوهش‌های مجلش شورای اسلامی منتشر خواهد شد.


  • مصطفی نوریپاسخ به این دیدگاه 0 0
    پنجشنبه 26 شهريور 1388-0:0

    قبل از هر چیز از درج خبر کتاب اسناد مازندران در دوره رضا شاه تشکر می کنم . لازم می دانم به چند نکته اشاره کنم.
    1- عنوان کتاب "اسناد مازندران در دوره رضا شاه"(دوره ششم تا دوازدهم مجلس شورای ملی ) است.
    2- چنان که از عنوان کتاب پیداست این مجموعه اسناد شامل همه اسناد مازندران در دوره رضا شاه نمی باشد و فقط گزیده اسناد مازندران از آرشیو مجلس شورای اسلامی می باشد و اسناد آرشیو های دیگر مانند سازمان اسناد ملی، وزارت امور خارجه ، مرکز اسناد ریاست جمهوری و... نیاز به فرصتی دیگر دارد.
    3- بخشهای این کتاب شامل شکوائیه از متنفذین محلی،پیامدهایی از نوسازی در مازندران،تجارت با روسیه،شکایت از یاغیان،املاک مازندران و اداره املاک اختصاصی رضا شاه و اسناد پراکنده میباشد.

    • يکشنبه 8 شهريور 1388-0:0

      مرکز اسناد زحمت بکشد اسناد اختلافات مردم مازندران رابا بنیاد مستکبران که سلف اداره حسابداری اختصاصی مباشد را هم منتشر کند


      ©2013 APG.ir